Jantjen Ellerus Renken 1760 - 1826

  • Jantjen Ellerus Renken is geboren in de Kroonpolder en gedoopt 14 december 1760 in Beerta en overleden 26 oktober 1826 Nieuw Beerta.
  • Ze is een dochter van Epke Harms Renken en Ellerius Hillenius.
  • Jantjen trouwt op 5 juli 1780 met Jan Hindriks Onnes gedoopt 13 januari 1754 in Nieuw Beerta en overleden 26 april 1826 in Beerta. 
  • Ze krijgen twaalf kinderen: Teelke Jans 1781, Ellerus 1782, Ellerus 1783, Hindrik 1785, Epke 1787, Harm 1790, Onno 1792, Helenius 1794, Willem 1796, Truida 1798, Elisabeth 1801, Reint 1805. 

 

Jantjen is opgegroeid op Ulsda maar ingeschreven in Nieuw Beerta. Het ligt allemaal vlak bij elkaar. Ze is de derde uit een gezin met acht kinderen. Als ze nog een jong kind is, verhuizen haar ouders naar de vlakbij gelegen Kroonpolder, naar het bedrijf waar ook haar grootouders hebben geboerd. Ze zal de vierde generatie boerin worden in dit Groningse poldergebied. 

Ook haar man Jan Hindrik Onnes is opgegroeid op de boerderij. Zijn ouders hadden een flinke boerderij in Midwolda, later in Nieuw Beerta. Ook zijn grootouders boerden al in Beerta tot 1715 en later in Nieuw Beerta.

 

Jantjen heeft de naam Renken van haar moeder aangenomen. Ze is negentien als ze trouwt met Jan. Hij is zes jaar ouder. Ze worden samen landbouwers in Nieuw Beerta maar waar precies is niet helemaal duidelijk.

Op 12 juni 1785 doen ze samen belijdenis in Nieuw Beerta. Dat is vijf jaar na hun huwelijk en pas na hun derde kind. Een jaar later, op 25 mei 1788 wordt Jan Hindriks Onnes gekozen tot diaken.

 

Vanaf 1790 neemt de welvaart toe en na 1795 verandert er veel. De patriotten nemen de macht over en de invloed van de gereformeerde kerk wordt minder groot. Van 1810 tot 1813 is Groningen een onderdeel van het Franse keizerrijk. Zo doet de krant in 1811 verslag zowel in het Frans en in het Nederlands. 'Courant van het departement van de Wester-Eems' heet dan ook 'Gazette du departement de LÉms-Occidental'. 

Jan Hindriks Onnes is op enige moment ‘maire’ ofwel burgmeester van het kleine dorpje Beerta. In 1805 is hij bestuurder van het Vier- en Vijfkarspelen zijlvest, het vroegere waterschap. De toegenomen welvaart is gunstig voor de grotere Groninger boeren. Ze houden tijd over voor bestuurlijke functies want ze hebben voldoende personeel.

Na de machtsovername van Willem I worden de bestuurlijke veranderingen die in de Franse tijd zijn doorgevoerd, gehandhaafd.

 

Jantjen is 44 jaar als ze bevalt van haar twaalfde en laatste kind Reint. De zwangerschappen van Jantjen volgden elkaar snel op. Tussen het tweede en derde kind zat een periode van maar tien maanden en vier dagen. 

Ze maakt het overlijden van drie kinderen mee. Een baby in 1782 en in 1807 overlijdt hun 23 jarige zoon Ellerus. In oktober1809 moeten ze opnieuw de gang naar het kerkhof maken omdat hun vierjarig zoontje Reint is verdronken.

 

Er worden ook huwelijken gevierd. In 1808 trouwt hun twintigjarige dochter Epke

met de zilversmid uit Nieuweschans. In 1813 trouwt zoon Harm en in 1817 dochter Teelke en zoon Onno. In 1819  trouwt zoon Hindrik.

 

Op 26 april 1826 overlijdt haar 72-jarige echtgenoot Jan Hindriks Onnes. Zes maanden later overlijdt ook Jantjen. Bij hem is geen rouwadvertentie geplaatst, bij haar wel. Ze is op 65-jarige leeftijd overleden na een ziekte van dertien weken. 

Jantjen en Jan zijn begraven op het Kerkhof Nederlands Hervormde Kerk, Hoofdweg, Nieuw Beerta. Hier ligt ook het graf van haar betovergrootvader dominee Gerardus Gramsbergen.

Gebied onder de Dollard met Oulsda, Beerster Hamrik, Croonpolder, Langakker Schans ,1792 (Ulsda, Nieuw Beerta, Kroonpolder, Nieuweschans).

Maaiers, Jozef Israëls 1824–1911

Tekening Christina Chalon 1749 - 1808.

 

De korenmolen in Nieuw Beerta waar hun zoon Onno in 1815  eigenaar van wordt. Hij is dan 23 jaar oud. Foto: met dank aan Harm Hilling, www.nazatendevries.nl