• Truijda Willems is geboren in Kroonpolder, gedoopt op doopt op 21 juni 1706 in Nieuw Beerta en overleden tussen 1764 en 1768. Ze is een dochter van Aafje Gramsbergen en Willem Jurjens.
• Ze trouwt op 1 augustus 1728 in Nieuw Beerta met Harm Berents Renken geboren in 1705 in Kroonpolder en overleden tussen 1751 en 1756. 
• Er zijn twee kinderen bekend, Aafje 1728 (of een 'latere Aafje') en Epke 1736.

Truida en Harm zijn beiden ‘van Kroonpolder’. Truijda is opgegroeid op de boerderij. Harms broer is Jurjen boert ook op een stukje land in de Kroonpolder net als Gerardus een neef van Truijda.

De landbouwgronden in Oldambt zijn 'beklemd' in pacht uitgegeven. Deze pachtvorm is contractueel vastgelegd, niet opzegbaar en de pacht kan niet worden verhoogd. Een pachter wordt een beklemd meier genoemd.

 

Eerste helft 18e eeuw

Truijda en Harm boeren van 1728 tot 1756 op de Crueningenhof in de Kroonpolder, het bedrijf van Truida ’s ouders. Op 9 juni 1737 verhuist Gerrit, de broer van Truijda, naar Nieuweschans. Truijda zal later zijn huis in Nieuweschans kopen.

Het is een wat mindere tijd voor de boeren door dalende prijzen, stijgende kosten, strenge winters, misoogsten en de telkens weer terugkerende veepest, een ziekte waaraan  runderen binnen enkele dagen sterven. Tussen 1744 en 1745 verliezen boeren meer dan de helft van de totale veestapel. Men houdt vasten- en bededagen, in de hoop dat God de veepest laat verdwijnen.

 

Tweede helft 18e eeuw

De 18e eeuw is de eeuw van de Verlichting. Mensen staan wat positiever tegenover wetenschap. Er ontstaat meer tolerantie en ruimte voor individuele vrijheid. Bijgeloof wordt bestreden en mensen staan kritischer tegenover de macht van de kerk. 

In de tweede helft van de 18e eeuw bloeit de economie op. De prijzen van landbouwproducten stijgen en het vee kan worden ingeënt. Dit laatste is te danken aan Geert Reinders 1737-1815, die ontdekt dat kalveren immuun worden  wanneer ze gevaccineerd worden met entstof van zieke koeien. Omdat sommigen boeren geen nieuwe veestapel kunnen aanschaffen, schakelen ze deels over op akkerbouw. Dit doet de welvaart toenemen.

 

Harm Renken overlijdt tussen 1751 en 1756. Op onderstaande plattegrond van de Kroonpolder uit 30 april 1756 staat hun landbouwgrond ingetekend onder vermelding van de weduwe van Harm Renken. 

Er zijn twaalf akkers getekend. Truijda pacht de gebieden A (rechtsonder) en AA, dat ligt buitendijks. Binnendijks 143 ½, buitendijks land 27 en op de dijk 7 ¾  deimt. Totaal 178 deimt, dat is een flink landbouwbedrijf van ongeveer 89 hectare. 

Het komt overeen met de akte van 2 april 1757 waarin Truijda Willems, het recht koopt voor de pacht van 178 deimt voor een vast bedrag van f 1.364,18. Waarschijnlijk heeft ze dit geregeld voor haar dochter Epke die het jaar daarvoor in 1756 is getrouwd met de weduwnaar Ellerius Hillenius, ook een landbouwer. 

 

Op 6 januari 1763 kopen haar twee schoonzonen Ellerus Hillenius en Ties Lieuwes, als gevolmachtigde van de weduwe Truida Willems, een huis met schuur en ‘ijzeren platen en een eiken kabinet’, staand in Nieuweschans, op dat moment bewoond door de verkoper Gerrijt (Gerardus) Willems, Truijda's broer. Grondpacht 2 gulden en 4 stuivers. Prijs 3200 gulden.

 

Bijna zes jaar later, op 11 november 1768 verkopen haar dochters Epke en Aafjen en hun echtgenoten het huis weer. Het staat beschreven als een verhuurd huis en schuur in de Voorstraat Nieuweschans met een grondpacht van 2 Car gld 4 st. Prijs: 2.400 gulden. 

 

Het lijkt erop dat Truida tussen 1764 en 1768 is overleden.

De band met Nieuweschans blijft bestaan want haar dochter Epke vertrekt op latere leeftijd naar Nieuweschans en haar achterkleindochter, ook weer een Epke, vindt daar haar echtgenoot, de zilversmid Cornelius Roggenkamp.

 

 

naar dochter Epke Harms Renken >>